Bewonersinitiatieven
voor langer gezond thuis wonen door ouderen
Onderzoeksproject
Looptijd: 2024-2025
Leren van bestaande initiatieven
In dit praktijkgerichte onderzoeksproject werd er geleerd van en met bewonersinitiatieven De BinnenHaven en Voorzorgcirkels in Almere. Bewonersinitiatieven zoals deze kunnen bijdragen aan beleid gericht op langer gezond thuis wonen van ouderen, maar er ontbreken momenteel praktische handreikingen voor initiatiefnemers, wijkprofessionals en ambtenaren over een sociale en fysieke leefomgeving die bijdraagt aan de gezondheid van ouderen. Daarom richtte dit praktijkgerichte onderzoek zich op het ontwikkelen van kennis over de bewonersinitiatieven. Er zijn diverse handreikingen ontwikkeld met aandacht voor context en besluitvormingsprocessen in co-creatie met initiatiefnemers en betrokkenen.
De doelen van het onderzoeksproject waren:
- In kaart brengen van bewonersinitiatieven gericht op de sociale en fysieke leefomgeving voor langer gezond thuis wonen door ouderen;
- Ontwikkelen van kennis over processtappen in de besluitvorming;
- Evalueren en faciliteren van inzichten voor doorontwikkeling van de bewonersinitiatieven De BinnenHaven en Voorzorgcirkels met oog op positieve gezondheid en sociale cohesie.
Werkwijze
Het participatief actieonderzoek vond in co-creatie plaats. Hierbij zijn de behoeften van betrokkenen en het samen leren de eerste uitgangspunten. Praktijkervaringen werden vervolgens verbonden met wetenschappelijke kennis. Dit tezamen vormde de basis voor kennisdeling en doorontwikkeling van nieuwe vragen van de bewonersinitiatieven. De projectresultaten zijn vertaald in diverse producten voor beleid, onderzoek, onderwijs en praktijk.
Samenwerking
Het onderzoek werd uitgevoerd door onderzoekers van GGD Flevoland, het lectoraat Urban Innovation en het lectoraat Klantenperspectief in Ondersteuning en Zorg (beiden deel van het Kenniscentrum Maatschappelijke Innovaties Flevoland, Windesheim in Almere) in samenwerking met initiatiefnemers. Het team werd bijgestaan door lokale, regionale en nationale experts. Samenwerkingspartners waren de Gemeente Almere, Provincie Flevoland, SamenBuurten, Vrije Universiteit Amsterdam Gezondheidswetenschappen en Pharos.
De BinnenHaven
Wooncoöperatie De BinnenHaven gaat in Almere Haven 90 duurzame woningen in een duurzame buurtgemeenschap realiseren. Dit nieuwe hofje zal bestaan uit gezinswoningen, woningen voor alleenstaanden, stellen en woongroepen waarin sociale duurzaamheid en gemeenschapsvoorzieningen centraal staan. Momenteel is het plan in ontwikkeling door architectenbureau LSA en de gemeente Almere. Meer informatie over de BinnenHaven is hier te vinden.
Voorzorgcirkels
In de Voorzorgcirkels vormen oudere buurtbewoners een ondersteunend en sociaal netwerk. Door zelf regie te nemen over welzijn en zorg helpt het initiatief bij langer zelfstandig thuis wonen en sociale cohesie in de wijk. Initiatiefnemers zijn in april 2023 gestart met een pilotperiode, waarin dertig 60-plussers uit Muziekwijk-Zuid in Almere aan de slag gingen met een gezamenlijk hulpprotocol en het organiseren van sociale activiteiten in de voorzorgcirkels ZorgSaam en Samenspel. Meer informatie over deze voorzorgcirkels is hier te vinden.
